Terapia rodzinna w nurcie systemowym - wspólna droga do zrozumienia i bliskości

„Rodzina to mikrokosmos, w którym uczymy się, kim jesteśmy i jak funkcjonujemy w

świecie” – pisała Virginia Satir, jedna z pionierek terapii rodzinnej. Była znaną

psychoterapeutką, która odegrała kluczową rolę w rozwoju tego podejścia terapeutycznego.

W każdej rodzinie zdarzają się momenty napięcia, nieporozumień czy trudnych emocji.

Czasem problemy jednego członka rodziny wpływają na całą wspólnotę, a innym razem to

dynamika relacji staje się źródłem cierpienia. Terapia rodzinna w ujęciu systemowym

pozwala spojrzeć na rodzinę jako całość – żywy system, w którym każdy ma swoje miejsce,

wpływy i potrzeby.

W ujęciu systemowym terapia rodzinna to forma psychoterapii koncentrująca się na

relacjach między członkami rodziny oraz na wzorcach komunikacji i interakcji, które

wpływają na funkcjonowanie całego systemu rodzinnego. W nurcie systemowym zakłada się,

że trudności jednostki są nierozerwalnie związane z kontekstem relacyjnym, w którym żyje –

a więc z rodziną. Nie chodzi tu o szukanie winnych, lecz o zrozumienie wzorców komunikacji,

ról, przekonań i emocji, które kształtują życie rodzinne.

Systemowe podejście do terapii rodzinnej opiera się na przekonaniu, że rodzina jest

dynamicznym systemem, w którym każda zmiana wpływa na całość. Zamiast skupiać się

wyłącznie na objawach jednej osoby, terapeuta analizuje wzajemne zależności, role,

przekazy międzypokoleniowe oraz sposoby radzenia sobie z emocjami i konfliktami.

Zadaniem terapeuty jest wspólne z członkami rodziny odkrywanie mechanizmów, które

prowadzą do konfliktów i napięć. Każdy z członków rodziny wnosi do wspólnej historii.

Wysłuchany zostaje każdy głos – także ten, który zwykle milczy. Rodzina uczy się nowych

sposobów komunikacji i rozwiązywania problemów, wzmacnia więzi i buduje przestrzeń do

wzajemnego zrozumienia.

Podstawą zdrowia rodziny jest komunikacja. „Kiedy ludzie nie potrafią wyrażać swoich uczuć

i potrzeb, zaczynają chorować” – pisała Virginia Satir. Podejście tej prekursorki skupiało się

na autentyczności, empatii i wzmacnianiu indywidualności w kontekście relacji.

Celem terapii rodzinnej jest:

• poprawa jakości komunikacji między członkami rodziny,

• zrozumienie źródeł napięć i konfliktów,

• wzmocnienie więzi i poczucia bezpieczeństwa,

• rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów,

• praca nad adaptacją do zmian życiowych, takich jak rozwód, choroba czy żałoba.

W trakcie sesji terapeuta:

• wspiera rodzinę w odkrywaniu nieświadomych wzorców zachowań,

• pomaga w budowaniu otwartej i empatycznej komunikacji,

• tworzy bezpieczną przestrzeń do wyrażania emocji i potrzeb.

Terapia rodzinna może być polecana w sytuacjach:

• nasilających się konfliktów i trudności wychowawczych,

• kryzysów życiowych, takich jak rozwód, choroba, zmiana struktury rodziny,

• występowania objawów zaburzeń emocjonalnych u jednego z członków rodziny,

• potrzeby odbudowania zaufania i bliskości.

Moje podejście terapeutyczne:

Jako psychoterapeuta pracujący w nurcie systemowym koncentruję się na relacjach,

wzorcach komunikacji oraz emocjonalnych powiązaniach między członkami rodziny. W

swojej pracy kieruję się założeniem, że każda rodzina posiada zasoby, które – odpowiednio

uruchomione – mogą prowadzić do trwałej zmiany i poprawy jakości życia.

Bliskie jest mi podejście Virginii Satir, która pisała: „Celem terapii nie jest jedynie rozwiązanie

problemu, lecz umożliwienie ludziom pełniejszego i bardziej autentycznego życia”. Dlatego w

procesie terapeutycznym stawiam na autentyczność, empatię i uważność wobec każdego

członka rodziny. Tworzę przestrzeń, w której możliwe jest wyrażanie trudnych emocji,

odkrywanie niewypowiedzianych potrzeb oraz budowanie nowych sposobów bycia razem.

W trakcie pracy terapeutycznej:

• wspieram rodzinę w odkrywaniu i rozumieniu wzajemnych zależności,

• pomagam w identyfikowaniu i modyfikowaniu niesłużących wzorców komunikacyjnych,

• zachęcam do refleksji nad przekazami międzypokoleniowymi i ich wpływem na obecne

relacje,

• towarzyszę w procesie zmiany, która odbywa się w tempie i rytmie dostosowanym do

możliwości rodziny.

Celem terapii systemowej nie jest narzucanie gotowych rozwiązań, lecz wspólne

poszukiwanie dróg, które prowadzą do większego zrozumienia, bliskości i równowagi w życiu

rodzinnym.

Opracowała: Patrycja Rzeźniacka